Quả kha tử xưa nay được ông bà ta sử dụng làm bài thuốc hỗ trợ trị ho, viêm họng rất hiệu quả, đặc biệt là sử dụng cho trẻ em rất tốt. Ngoài ra, loại quả này còn được các nhà Đông y chỉ định sử dụng trong các trường hợp tiêu chảy, kiết lỵ, chữa khản giọng mất tiếng. Qua bài viết sau chúng ta cùng tìm hiểu về công dụng và một số bài thuốc dân gian từ quả kha tử.
Kha tử là quả gì?
Tên gọi cây kha tử
Quả kha tử có tên khoa học là Terminalia chebula Retz,, thuộc họ Bàng. Loại quả này còn có tên gọi khác là quả chiêu liêu của cây chiêu liêu.
Đặc điểm tự nhiên
Cây kha tử cao chừng 15 đến 20 m; lá có cuống ngắn và mọc đối. Hoa mọc đầu cành hoặc kẽ lá mọc, có mùi rất thơm, tràng hoa màu trắng. Quả hình trứng, có hai đầu nhọn và năm cạnh thịt bên trong dày và có vị chua chát.
Vùng trồng, cách trồng
Cây chiêu liêu thích nghi với khí hậu nhiệt đới nên có thể tìm thấy rất nhiều ở các nước Đông Nam Á như Lào, Việt Nam, Camphuchia Mianma,… Ở nước ta, cây mọc hoang và được trồng ở một tỉnh miền Nam.
Thu hái và chế biến
Quả kha tử chín thường được thu hái vào tháng 6 đến tháng 8, đem phơi khô ngoài nắng. Nên chọn quả già chín phơi khô, vỏ ngoài có màu vàng ngà, thịt chắc là tốt, loại trái non ốp léo là xấu.
Theo kinh nghiệm của Thảo dược Đức Thịnh khi dùng nên rửa sạch, để ráo nước, rồi sao sơ, lúc bốc thuốc, đập giã, bỏ hạt dùng.
Các thành phần hóa học
Trong quả kha tử có chứa hoạt chất tanin và các axit amin như luteolic, galic, egalic, chebulinic có tác dụng kháng vi khuẩn và virus rất tốt. Ngoài ra, thảo dược này còn chứa các chất chebutin và terchebin có tác dụng phòng chống co thắt cơ trơn, giúp trị ho, trợ tim, chống các cơn co thắt ruột và dạ dày,…
Quả kha tử có chứa tinh dầu màu vàng nhạt trong suốt, thuộc loại dầu bán khô, trong đó thành phần dược chất chủ yếu là các acid palmatic, linoleic và oleic có tác dụng giúp ngăn ngừa bệnh ung thư hiệu quả.
Quả kha tử có tác dụng gì?
Sử dụng quả kha tử trị ho từ lâu luôn là bài thuốc được nhiều người tin dùng, tuy nhiên, ngoài công dụng trị ho, vị thuốc Đông y này còn mang lại cho chúng ta nhiều tác dụng tuyệt vời khác.
- Hỗ trợ trị ho hiệu quả, nhất là ở trẻ em như: Ho gió, ho khan, ho có đờm, ho do cảm, ho do dị ứng, ho do viêm phổi, ho gà, ho lao…
- Điều trị ngộ độc thức ăn do vi khuẩn.
- Cải thiện hệ tiêu hóa ở trẻ.
- Kháng khuẩn, sát trùng, tiêu viêm đường ruột.
- Hỗ trợ tim hoạt động khỏe mạnh.
Đối tượng sử dụng quả kha tử
Quả kha tử là một vị thuốc quý giúp điều trị bệnh rất hiệu quả. Tuy nhiên bạn cũng phải dùng đúng đối tượng mới phát huy được hết công dụng.
- Người bị các bệnh ho do nhiều tác nhân khác nhau.
- Người bị kiết lỵ, lòi dom, trĩ, tiêu chảy.
- Người bị ngộ độc thức ăn.
- Người ra mồ hôi trộn
- Người bình thường nên dùng để cải thiện hệ tim mạch, kích thích hệ tiêu hóa, kháng khuẩn, kháng viêm và tốt cho sức khỏe.
Cách dùng quả kha tử
Cách dùng quả kha tử khô
Với thời tiết thất thường như hiện nay, việc không đảm bảo giữ ấm cho cuốn họng sẽ gây ra những cơn ho khan, khản tiếng, ho kéo dài, làm cho bạn cảm thấy khó chịu, điều trị tốn thời gian mà không hết bệnh.
Dưới đây là cách dùng quả kha tử khô đơn giản nhất.
Lấy khoảng 3-6g quả kha tử khô, đem sắc với 300ml nước, sau đó chắt nước dùng. Đối với trẻ nhỏ 1 tuổi dùng với liều lượng 0,05g cứ cách 3 giờ uống 1 lần.
Cách dùng quả kha tử tươi
Chuẩn bị 8g quả kha tử tươi, 10g cát cánh và 6g cam thảo. Bỏ hạt quả kha tử đi rồi cho các nguyên liệu vào ấm, thêm 400ml nước vào sắc đến khi cạn còn 200ml. Chia nước cốt làm 4 lần uống trong ngày, sau 1 tháng bệnh sẽ thuyên giảm.
Cách ngâm quả kha tử với mật ong
Dùng quả này cho vào lọ thủy tinh sau đó rót mật ong vào ngập quả kha tử. Sau đó đậy nắp, ngâm trong thời gian 1 tháng là sử dụng được. Khi dùng lấy vỏ quả kha tử ngậm nuốt nước.
Bài thuốc chữa bệnh từ quả kha tử
Quả kha tử nhờ có tác dụng dược lý đa dạng, nên thảo dược này thường xuyên góp mặt trong những bài thuốc điều trị bệnh.
Trị tiêu chảy (do tỳ khí hư hàn) tiêu phân sống, ruột sôi, bụng đau, thoát giang, trĩ lậu
Dùng 2,8g quả kha tử tươi, 4g can khương, 2g cù túc xác và 2g quất hồng bì. Đem rửa sạch tất cả các nguyên liệu rồi phơi khô. Sau đó tán thành bột mịn. Mỗi lần dùng thì pha 3-6g hỗn hợp này với nước ấm, uống 2 lần/ ngày.
Quả kha tử trị ho và hen do phế hư hoặc ho mạn tính kèm khàn giọng
Dùng 4 quả kha tử, 10g cát cánh, 6g cam thảo đem rửa sạch với nước muối. Sau đó cho tất cả các vị thuốc vào ấm cùng với 150ml nước lộc và 150ml đồng tiện. Đun trên lửa nhỏ cho đến khi lượng nước trong nồi chỉ còn lại một nửa.
Chắt lấy nước thuốc, uống khi còn ấm. Dùng 1 lần trong ngày sẽ nhận thấy tình trạng bệnh thuyên giảm.
Quả kha tử chữa ngộ độc do thức ăn nhiễm khuẩn, ỉa chảy mãn tính, lỵ mãn tính có sốt
Dùng 5g quả kha tử nước chín bỏ hạt, 5g mộc hương và 5g hoàng tiễn. Đem mộc hưởng và hoàng tiễn rửa sạch với nước muối, rồi phơi khô.
Sau đó đem tất cả các vị thuốc tán thành bột mịn. Chia bột ra 3 phần uống trong ngày. Khi uống, cho bột vào ly pha với 200ml nước sôi để nguội và khuấy đều.
Quả kha tử trị sâu quảng, vết thương lõm vào
Lấy 20 hạt kha tử, 4g giáng dương, 4g thanh đại, 20g ngũ bội tử. Đem tất cả các vị thuốc rửa sạch với nước muối và phơi khô dưới bóng râm. Tán tất cả thành bột mịn, trộn đều với dầu mè. Bôi vào vết thương ngày 2 lần.
Quả kha tử có tác dụng giảm đau hoắc loạn, thổ tả
Lấy quả kha tử, cảm thảo, hậu phát, can khương, lương khương, mạch nha, phục linh, thần khúc, thảo quả, trần bì. Mỗi vị có liều lượng bằng nhau. Đem tất cả tán thành bột, mỗi ngày uống 2 lần, mỗi lần 6g.
Quả kha tử có dùng được cho bà bầu không?
Chúng ta đều biết, phụ nữ trong giai đoạn mang thai hệ miễn dịch và sức khỏe sẽ yếu đi. Từ đó sẽ dễ mắc các chứng bệnh như hắt hơi, đau đầu, sổ mũi, cảm cúm,… Bởi vậy phương pháp điều trị bằng thảo dược thiên nhiên sẽ là lựa chọn tốt nhất.
Dùng quả kha tử điều trị ho cho bà bầu sẽ giúp loại bỏ được triệu chứng ho, khạc đờm, ngạt mũi, khó thở, sốt, đau tức ngực cho chị em phụ nữ nhanh chóng. Bà bầu cũng có thể kết hợp quả kha tử cùng với mật ong, bài thuốc này sẽ giúp làm giảm cơn đau, giảm tình trạng ho khan, ho có đờm và thông thoáng cổ họng.
Những điều cần lưu ý khi dùng quả kha tử trị
Kha tử là một vị thuốc được dùng để trị ho, khàn tiếng, viêm họng vô cùng phổ biến. Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện, cần lưu ý những điều sau:
- Người bệnh bị thấp nhiệt tích trệ không nên dùng kha tử để điều trị bệnh.
- Với trường hợp bị viêm họng do phế có thực, người bị táo bón, cảm, có thực tà không nên dùng quả kha tử để điều trị.
- Với người bị mất tiếng, nên dùng quả kha tử xanh tươi trị bệnh sẽ hiệu quả cao hơn.
Quả kha tử mua ở đâu, giá bao nhiêu?
Với các công dụng và thành phần dược tính tốt cho người sử dụng được giới thiệu như trên thì quả kha tử nên là vị thuốc được cất giữ trong nhà để phòng lúc cần, là vị thảo dược quý, lại không hề gây ra các tác dụng phụ nào gây ảnh hưởng đến sức khỏe cho bé sau này.
Hiện nay, công ty thảo dược Đức Thịnh có bán quả kha tử có nguồn gốc từ tự nhiên bảo đảm chất lượng. Công ty chúng tôi đã hoạt động trên nhiều năm với mong muốn mang lại sức khỏe cho mọi người.
Giá bán quả kha tử: 120.000đ/kg
(Kết quả sử dụng quả kha tử có thể khác nhau, tùy vào cơ địa từng người)
