Không chỉ bồ kết, gai bồ kết có tác dụng gì cũng là một trong nhiều dược liệu được y học đánh giá cao về tác dụng mang lại. Đặc biệt, vị thuốc nổi tiếng với tác dụng chữa ung nhọt, mưng mủ, thông tắc tia sữa, đau nhức xương khớp,…Vậy chi tiết gai bồ kết có tác dụng gì?
Gai bồ kết là gì?
Trong đông y, gai bồ kết được gọi là tạo giác thích hay tạo giác tram. Đây là một loại gai mọc ra từ thân cây bồ kết. Gai mọc theo chùm, phân nhánh gồm có gai chính và các gai nhánh, đôi khi sẽ có 2 – 7 gai xếp thành một cụm xoắn ốc.
Thường thì gai chính có chiều dài khoảng 3 – 15cm hoặc có thể dài hơn, đường kính khoảng 0.3 – 1cm. Còn các gai nhánh sẽ dài khoảng 1 – 6cm, mặt phía ngoài có màu nâu hay tím, chất nhẹ và cứng, khó bẻ gãy. Phần gỗ trong có màu trắng vàng, vị nhạt và không mùi. Gai bồ kết khi còn non có màu xanh, khi già sẽ chuyển thành màu đen.
[content-egg module=AE__shopducthinh]Gai bồ kết có tác dụng gì?
Không chỉ là bài thuốc dân gian mà gai bồ kết được cả y học cổ truyền và y học hiện đại đánh giá cao về công dụng mang lại.
Theo y học cổ truyền:
Trong y học, gai bồ kết có vị cay, tính ôn, không độc, có tác dụng tiêu độc, giảm viêm, trừ đàm, hoạt huyết, tiêu thũng, bài nùng, thông xoang, thông sữa, chống phù nề. Vị thuốc được sử dụng làm chủ trị của nhiều bài thuốc chữa bệnh như:
- Hỗ trợ điều trị viêm xoang: Giúp kháng viêm, sát khuẩn cao, tiêu diệt vi khuẩn, từ đó làm giảm phù nề niêm mạc và làm cho xoang được thông thoáng, chống viêm nhiễm hiệu quả.
- Giảm sưng vú và hỗ trợ thông sữa ở phụ nữ sau sinh.
- Hỗ trợ điều trị mụn nhọt, chống viêm.
- Hỗ trợ đau nhức xương khớp do đàm thấp.
Theo y học hiện đại:
Trong y học hiện đại, gai bồ kết được ghi nhận với tác dụng kháng khuẩn, kháng nấm rất tốt. Đặc biệt, nước sắc của dược liệu này có tác dụng ức chế tụ cầu vàng rất hiệu quả.
[content-egg module=AE__shopducthinh]Các bài thuốc chữa bệnh từ gai bồ kết
Gai bồ kết có thể được dùng sắc nước độc vị để uống mỗi ngày. Với liều lượng dược liệu 5 – 10g/ngày sắc cùng với 300ml nước, để nguội và dùng uống trong ngày. Ngoài ra, đối với một số trường hợp bệnh, gai bồ kết sẽ được dùng kết hợp với các diệu liệu khác như:
Bài thuốc chữa tắc tia sữa
Dùng gai bồ kết 10g, bồ công anh 20g, đương quy 20g, xuyên khung 14g, đào nhân 12g, thán khương 6g, cam thảo 4g. nhục quế 4g. Các dược liệu rửa sạch, đem sắc với nước uống mỗi ngày.
Bài thuốc chữa viêm tuyến vú
Giai đoạn sữa ứ trệ: Dùng 8g gai bồ kết, 6g cam thảo, thanh bì, kim ngân hoa, sài hồ, ngưu bàng tử, qua lâu, mỗi vị 12g, kết hợp với trần bì, sơn chi tử, hoàng cầm, mỗi vị 10g và 8g liên kiều, 16g thiên hoa phấn. Các vị thuốc đem sắc chung với 2 lít nước, cô cạn còn 200ml, chia làm 3 lần uống trong ngày.
Giai đoạn làm mủ: Dùng gai bồ kết, cam thảo, xuyên sơn giáp, mỗi vị 6g, kết hợp với hoàng liên, liên kiều, đại hoàng, đinh lăng, thăng ma, mỗi vị 10g và bạch chỉ, hoàng kỳ, bạch thược, cát cánh, đương quy, hoàng cầm, sơn chi tử, mỗi vị 12g, mộc hương 8g cùng bạc hà 8g. Tất cả dược liệu sắc với 1 lít nước, cô cạn còn 200ml, chia làm 3 lần uống trong ngày.
Giai đoạn vỡ mủ: Dùng gai bồ kết, xuyên sơn giáp, cam thảo, mỗi vị 6g, kết hợp với hoàng kỳ, đương quy, bạch truật, bạch chỉ, thanh bì, mỗi vị 12g và 10g thăng ma, 10g nhân sâm. Tất cả dược liệu đem sắc với 1 lít nước, cô cạn còn 200ml, chia làm 3 lần uống trong ngày.
Bài thuốc chữa viêm xoang
Dùng gai bồ kết nướng cho cháy xém, rồi tán nhỏ, rây bột cho mịn. Dùng bột này hít hoặc thổi vào mũi. Hoặc có thể sử dụng thạch xương bồ, gai bồ kết, kinh giới tuệ, mỗi vị 5g. Tất cả dược liệu đem tán thành bột mịn, cho vào miếng vải sạch, dùng nhét vào lỗ mũi và nằm ngửa khoảng 15 phút để có hiệu quả.
Bài thuốc chữa viêm Amidan cấp
Dùng 10g gai bồ kết sắc với 500ml nước, cô cạn còn 200ml, chia làm 2 lần uống trong ngày, duy trì uống mỗi ngày, 2 – 6 ngày/liệu trình.
Bài thuốc hỗ trợ chữa u xơ tuyến tiền liệt
Dùng gai bồ kết, hồng hoa, xích thược, đan sâm, xuyên sơn giáp, tam lăng, nga truật, huyền hồ sách, xa tiền, mỗi vị 20g, kết hợp với thục địa, đảng sâm, hoàng kỳ, đào nhân, tô mộc, mộc thông, tỳ giải, bạch truật, mỗi vị 30g và 3 lát sinh khương cùng 2 quả đại táo.
Tất cả các dược liệu đem sắc nước uống mỗi ngày. Hoặc có thể dùng kết hợp thêm nước sắc từ 100 bông mã đề, 100g râu ngô, mỗi ngày một bát.
[content-egg module=AE__shopducthinh]Bài thuốc hỗ trợ điều trị bệnh giang mai
Dùng 8g gai bồ kết đốt tồn tính, 12g ké đầu ngựa, 10g thổ phục linh, 16g hà thủ ô và 16g vỏ núc nác. Tất cả các dược liệu đem sắc cùng 600ml, cô cạn còn 300ml, chia làm 3 lần uống trong ngày.
Bài thuốc chữa kiết lỵ ra máu
Dùng gai bồ kết kết hợp với hoa đào phơi khô và chỉ thực sao cám, liều lượng bằng nhau. Tất cả các dược liệu đem tán thành bột mịn và thêm mật ong, làm thành hoàn, kích cỡ 1 hoàn bằng hạt đỗ xanh. Uống 20 viên/lần cùng với nước cơm, 3 lần/ngày.
Bài thuốc chữa đau nhức chân răng, viêm chân răng có mủ
Dùng gai bồ kết, kim ngân, liên kiều, mỗi vị 20g, kết hợp với ngưu bàng, chi tử, hạ khô thảo, mỗi vị 12g và 8g xích thược, 6g xuyên sơn giáp cùng 4g bạc hà. Tất cả các dược liệu đem sắc với 1 lít nước, đun sôi tầm 30 phút, chia làm nhiều lần uống trong ngày.
Gai bồ kết mặc dù có công dụng chữa bệnh rất tốt nhưng cần phải thận trọng khi dùng. Đặc biệt là đối với phụ nữ đang mang thai hay người có âm hư hỏa vượng tuyệt đối không nên dùng dược liệu này. Tốt nhất, chúng tôi khuyên bạn nên trao đổi với bác sĩ kỹ lưỡng trước khi có ý định dùng dược liệu này cho mục đích chữa bệnh.
